Blog
Zzp’er of werknemer, hoe zat het ook alweer?
Veel organisaties zijn inmiddels op de hoogte van het feit dat de Belastingdienst per 1 januari 2025 weer zal gaan handhaven op schijnzelfstandigheid. Tot 1 januari 2025 doet de Belastingdienst dit tijdelijk niet en geldt een handhavingsmoratorium. Vanaf de genoemde datum zal de Belastingdienst echter weer actief controleren en optreden tegen gevallen van schijnzelfstandigheid.
Arbeidsrechtelijk geldt er geen handhavingsmoratorium en kan dus ook nu al – en met terugwerkende kracht – worden aangenomen dat toch sprake is van een werknemer i.p.v. een zzp’er. Met alle financiële risico’s van dien. Hierover schreven wij al meerdere blogs die hier zijn terug te vinden of luister eens terug naar ons webinar hierover.
Er zijn zowel op nationaal als Europees niveau diverse ontwikkelingen met betrekking tot dit thema. Denk aan het wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties (VBAR), dat momenteel ter advisering bij de Raad van State ligt met een beoogde inwerkingstredingsdatum van 1 januari 2026 of de Richtlijn Platformwerk dat recent is aangenomen.
Veelal ligt de focus op de herkwalificatie van de overeenkomst en de financiële aandachtspunten en risico’s hierbij, maar ook vanuit privacyrechtelijk perspectief gelden een aantal aandachtspunten. De privacyrechtelijke aandachtspunten bij het gebruik maken van zzp’ers beschreven we al eens in een eerdere blog. In deze blog gaan wij in op de aandachtspunten zodra een zzp’er tóch een werknemer blijkt te zijn.
Privacyrechtelijke aandachtspunten bij herkwalificatie
Wanneer een zzp’er toch als werknemer wordt gekwalificeerd, brengt dit veranderingen met zich mee. Om aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming te blijven voldoen, moet met de volgende aandachtspunten rekening worden gehouden.
Grondslag voor de verwerking
De AVG vereist voor iedere verwerking van persoonsgegevens een grondslag. Eén van de grondslagen om persoonsgegevens van een zzp’er te verwerken, is noodzakelijkheid voor de uitvoering van de overeenkomst (lees: de overeenkomst van opdracht). Zodra een zzp’er als werknemer wordt gekwalificeerd, verandert het type overeenkomst: de persoonsgegevens worden verwerkt op grond van de arbeidsovereenkomst met de werknemer. Dit betekent dat kritisch moet worden gekeken naar de noodzakelijkheid van de verwerkingen, passend bij de nieuwe overeenkomst (de arbeidsovereenkomst).
Een tweede grondslag om persoonsgegevens van een zzp’er te verwerken zou toestemming kunnen zijn. De grondslag toestemming is in de verhouding tussen een werkgever en werknemer echter meestal niet geschikt. De verhouding tussen werkgever en werknemer wordt namelijk gezien als een afhankelijke relatie, als gevolg waarvan toestemming niet vrijelijk kan worden gegeven. Het is verstandig om te inventariseren voor welke verwerkingen toestemming aan zzp’ers werd gevraagd, om vervolgens deze verwerkingen (waar mogelijk) op een andere grondslag te baseren. Denk daarbij ook aan het uitvoeren van een zogeheten ‘gerechtvaardigd belang-toets, wanneer persoonsgegevens voortaan worden verwerkt op basis van de grondslag gerechtvaardigd belang.
Personeelsdossier
Een werkgever is verplicht een personeelsdossier bij te houden waarin de gegevens van de werknemer worden opgeslagen. Voor het bijhouden van het personeelsdossier geeft de Autoriteit Persoonsgegevens op haar website een aantal vereisten. Zo moet de werkgever ervoor zorgen dat de gegevens in het personeelsdossier juist zijn en er niet meer gegevens in het personeelsdossier worden vastgelegd dan noodzakelijk is. De herkwalificatie van de zzp’er is een goed moment om het bestaande dossier voor de zzp’er op te schonen en een personeelsdossier aan te leggen.
Informatieverplichting
De AVG verplicht werkgevers om werknemers duidelijk te informeren over de wijze waarop hun persoonsgegevens worden verwerkt en hun rechten onder de AVG. Bij de herkwalificatie van een zzp’er is het van belang dat de interne privacyverklaring en andere relevante privacy gerelateerde documentatie, zoals het privacybeleid en het datalekkenprotocol, met de werknemer worden gedeeld.
Heb je hierover vragen? Onze privacyexperts denken graag met je mee! Neem dus gerust contact met ons op.
Meer weten over alles omtrent het onderwerp zzp? Klik dan hier!