Moet het con­cur­ren­tie­be­ding écht in elk con­tract staan? Werk­ge­vers doen er goed aan hier nu al kri­tisch mee om te gaan. Aan­ko­men­de wet­ge­ving doet dat name­lijk ook.

Op 2 juni 2023 heeft het kabi­net bekend­ge­maakt het con­cur­ren­tie­be­ding in arbeids­con­trac­ten te wil­len her­vor­men. Het doel? Werk­ne­mers­mo­bi­li­teit bevor­de­ren en een gezon­de con­cur­ren­tie op de arbeids­markt sti­mu­le­ren. De plan­nen zijn nu ver­der aan­ge­scherpt door een motie voor het ver­bod op het con­cur­ren­tie­be­ding, die vori­ge week werd aan­ge­no­men door de Twee­de Kamer. Waar staan we nu pre­cies?

Aan­ge­kon­dig­de ver­an­de­rin­gen juni 2023
Werk­ne­mers wor­den steeds vaker gehou­den aan een con­cur­ren­tie­be­ding. Vol­gens onder­zoek (door onder­zoeks­bu­reau Pant­eia in 2021) is naar schat­ting 37% van de werk­ne­mers aan een con­cur­ren­tie­be­ding gebon­den, wat niet altijd nood­za­ke­lijk is. Dat komt onder meer omdat veel werk­ge­vers tem­pla­te-arbeids­over­een­kom­sten gebrui­ken waar­in een con­cur­ren­tie­be­ding stan­daard is opge­no­men. Er wordt veel­al niet goed nage­dacht of een con­cur­ren­tie­be­ding voor een bepaal­de func­tie of werk­ne­mer écht nodig is.

Het doel van het opne­men van het con­cur­ren­tie­be­ding voor werk­ge­vers is om hun bedrijfs­de­biet (de opge­bouw­de know­how en good­will van de werk­ge­ver) te bescher­men. Denk aan een werk­ne­mer die op de hoog­te is van con­cur­ren­tie­ge­voe­li­ge infor­ma­tie over ver­koop­prij­zen, mar­ges of stra­te­gie­ën die nut­tig zijn voor een con­cur­rent van de werk­ge­ver. Uit onder­zoek blijkt ech­ter dat net con­cur­ren­tie­be­ding vaak voor hele ande­re situ­a­ties wordt gebruikt, bij­voor­beeld omdat werk­ge­vers het beding inzet­ten om (schaars) per­so­neel aan zich te bin­den. Daar is het beding niet voor bedoeld.

Als gevolg kun­nen werk­ne­mers min­der mak­ke­lijk van baan wis­se­len en vin­den werk­ge­vers ook las­ti­ger nieuw per­so­neel. Kabi­net Rut­te IV wil node­loos gebruik van het con­cur­ren­tie­be­ding tegen­gaan en heeft aan­ge­kon­digd het con­cur­ren­tie­be­ding te wil­len moder­ni­se­ren.

Vier wij­zi­gin­gen
Con­creet heeft de Minis­ter vier wij­zi­gin­gen voor­ge­steld om dit doel te berei­ken:

1. Duur
   Het con­cur­ren­tie­be­ding wet­te­lijk te begren­zen in duur.
2. Geo­gra­fi­sche beper­king
   In het con­cur­ren­tie­be­ding moet het geo­gra­fi­sche bereik wor­den opge­no­men, gespe­ci­fi­ceerd en gemo­ti­veerd.
3. Moti­ve­ring bedrijfs­be­lang
   Werk­ge­vers moe­ten – net als bij een arbeids­over­een­komst voor bepaal­de tijd – ook bij arbeids­over­een­kom­sten voor onbe­paal­de tijd een zwaar­wich­tig bedrijfs­be­lang heb­ben en dit moti­ve­ren.
4. Ver­goe­ding
   Als een werk­ge­ver het con­cur­ren­tie­be­ding wenst in te roe­pen dan zal de werk­ge­ver in begin­sel een ver­goe­ding aan de werk­ne­mer moe­ten beta­len ten hoog­te van (een bij wet­te­lijk voor­schrift) vast­ge­steld per­cen­ta­ge van het laatst ver­dien­de sala­ris van de werk­ne­mer.

Ver­de­re aan­scher­ping febru­a­ri 2024
Op 8 febru­a­ri 2024 werd een motie inge­diend, die het hier­bo­ven omschre­ven wets­voor­stel nog ver­der wil inper­ken. Hoe? Naast de vier genoem­de pun­ten, wil­len de ini­ti­a­tief­ne­mers dat een con­cur­ren­tie­be­ding nie­tig is als deze is over­een­ge­ko­men met een werk­ne­mer die min­der dan 1,5 keer het modaal sala­ris ver­dient (inclu­sief vakan­tie­toe­slag en vas­te uit­ke­rin­gen) bij een vol­tijds dienst­ver­band (cir­ca €66.000). De motie is vori­ge week (op 13 febru­a­ri 2024) door de Twee­de Kamer aan­ge­no­men.

Stand van zaken
De Minis­ter werkt momen­teel aan het opstel­len van een wets­voor­stel waar­in boven­staan­de wij­zi­gin­gen wor­den uit­ge­werkt. In het eer­ste kwar­taal van 2024 zal het wets­voor­stel ter inter­net­con­sul­ta­tie wor­den voor­ge­legd. Uit de wet­tekst zal dan moe­ten blij­ken hoe de inper­kin­gen pre­cies zul­len wor­den vorm­ge­ge­ven. Het stre­ven is om de nieu­we wet­ge­ving dan per janu­a­ri 2025 in wer­king te laten tre­den.

Ondanks dat nog niet bekend is hoe het wets­voor­stel eruit gaat zien, is het goed om alvast kri­tisch na te den­ken over het gebruik van het con­cur­ren­tie­be­ding in uw orga­ni­sa­tie. Is het écht nodig om het con­cur­ren­tie­be­ding in alle con­trac­ten op te nemen, of vol­staat een rela­tie­be­ding of geheim­hou­dings­be­ding al voor bepaal­de functies/werknemers? We den­ken graag met u mee!

 

Deze blog is ook ver­sche­nen op CHRO en HR Praktijk.