In ons nieuws­be­richt van 10 juli jl. zijn wij reeds inge­gaan op de toen­ma­li­ge sta­tus van de maat­schap­pe­lij­ke B.V. (“BVm”) en de wens van het kabi­net om een der­ge­lij­ke nieu­we juri­di­sche vorm te intro­du­ce­ren om zo de (h)erkenning van de soci­a­le onder­ne­ming te ver­gro­ten. Recen­te­lijk heeft er een nieu­we ont­wik­ke­ling plaats­ge­von­den op het gebied van de BVm, daar­om heb­ben we in navol­ging op ons eer­de­re nieuws­be­richt een upda­te geschre­ven hier­om­trent.

 

Verder uitklappen voor: “Internetconsultatie”

Inter­net­con­sul­ta­tie

Op 3 maart 2021 heeft het Minis­te­rie van Eco­no­mi­sche Zaken en Kli­maat (“EZK”) een con­sul­ta­tie­do­cu­ment gepu­bli­ceerd onder de titel ‘Aan­zet voor een wet­te­lij­ke rege­ling voor een beslo­ten ven­noot­schap met een maat­schap­pe­lijk doel (BVm)’ (“Con­sul­ta­tie­do­cu­ment”). Op basis van dit con­sul­ta­tie­do­cu­ment werd door het EZK de moge­lijk­heid gebo­den aan belang­heb­ben­den om aan­be­ve­lin­gen te doen door mid­del van de inter­net­con­sul­ta­tie, wel­ke van 9 maart 2021 tot en met 7 mei plaats­vond. Belang­rijk om te benoe­men is dat het Con­sul­ta­tie­do­cu­ment geen con­cre­te wet­tekst bevat, het is enkel een aan­zet voor een toe­kom­sti­ge wet­te­lij­ke BVm rege­ling. Het Con­sul­ta­tie­do­cu­ment bevat ech­ter het grof ont­werp van de nieu­we juri­di­sche jas – inclu­sief de ken­mer­ken waar­aan de onder­ne­mer moet vol­doen – die maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­mers in de toe­komst als gego­ten moet gaan zit­ten in de vorm van de BVm.

 

Verder uitklappen voor: “Consultatiedocument”

Con­sul­ta­tie­do­cu­ment

De voor­naams­te reden voor een wet­te­lij­ke rege­ling van de BVm is – zoals reeds aan­ge­ge­ven – het ver­gro­ten van de (h)erkenning van de maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­mer. Het toe­voe­gen van “BVm” dan wel “B.V.m.” en de ver­plich­te regi­stra­tie hier­van bij het han­dels­re­gis­ter, moet de maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­mer in de spot­lights zet­ten in de markt, bij bij­voor­beeld de over­heid, finan­ciers en ande­re belang­heb­ben­den. De gro­te lij­nen van de toe­kom­sti­ge BVm-wet wor­den in het Con­sul­ta­tie­do­cu­ment uit­een­ge­zet. Hier­on­der heb­ben we een aan­tal belang­rijk pun­ten die in het Con­sul­ta­tie­do­cu­ment naar voren komen uit­een­ge­zet.

 

Kwa­li­fi­ca­tie BVm

Voor nu is het de bedoe­ling dat enkel een beslo­ten ven­noot­schap met beperk­te aan­spra­ke­lijk­heid (“BV”) gebruik kan maken van de BVm-wet. Een bij­zon­de­re keu­ze waar­mee een groot aan­tal maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­mers wordt uit­ge­slo­ten, dit omdat het in de prak­tijk ook denk­baar is dat een maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­mer geko­zen heeft om haar onder­ne­ming in een naam­lo­ze ven­noot­schap of een coö­pe­ra­tie te voe­ren. Wel­licht dat de wet­ge­ving in de toe­komst zal wor­den uit­ge­breid voor der­ge­lij­ke rechts­vor­men.

De BVm zal als BV kwa­li­fi­ce­ren en ook aan de ver­eis­ten van boek 2 van het Bur­ger­lijk Wet­boek moe­ten vol­doen. De BVm zal dus niet als een nieu­we apar­te rechts­vorm wor­den bestem­peld. De kwa­li­fi­ca­tie van BVm biedt de maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­mer de moge­lijk­heid om zich gemeen­schap­pe­lijk in de samen­le­ving en het eco­no­misch ver­keer zicht­baar te onder­schei­den van ande­re onder­ne­min­gen. De naam van de maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­ming en de regi­stra­tie bij het Han­dels­re­gis­ter maakt direct dui­de­lijk dat men met een maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­ming van doen heeft.

Een BV zal als BVm kun­nen kwa­li­fi­ce­ren op het moment dat “de bestuur­ders van de ven­noot­schap ten over­staan van een nota­ris de wil heb­ben geuit dat deze wet op de ven­noot­schap onvoor­waar­de­lijk van toe­pas­sing is”. Op het tijd­stip van deze wils­ui­ting, moe­ten de sta­tu­ten van de BVm reeds in lijn gebracht zijn met de BVm-wet en de daar­in opge­no­men ver­eis­ten. Ver­vol­gens moet een nota­ris per nota­ri­ë­le akte ver­kla­ren dat er is vol­daan aan zowel de wils­ui­ting en de sta­tu­ten­wij­zi­ging. Er zal dus een gro­te ver­ant­woor­de­lijk­heid komen te lig­gen bij de nota­ris. In de prak­tijk is het afwach­ten hoe de nota­ris hier mee om zal gaan, zeker met het oog op de beoor­de­ling van de nota­ris of er wordt vol­daan aan de BVm-wet. Het Con­sul­ta­tie­do­cu­ment geeft name­lijk een limi­ta­tie­ve opsom­ming van (alge­me­ne) maat­schap­pe­lij­ke belan­gen – zie de vol­gen­de para­graaf – op basis waar­van de nota­ris zijn oor­deel moet geven. De nota­ris zal dus een dui­de­lijk beeld moe­ten krij­gen over het nage­streefd doel van de BVm om ver­vol­gens een wel­over­wo­gen oor­deel te kun­nen geven over of dit al dan niet als maat­schap­pe­lijk belang op grond van de BVm-wet gezien kan wor­den.

 

Maat­schap­pe­lijk belang en doe­l­om­schrij­ving

In het BVm wets­voor­stel zal een ver­plich­ting opge­no­men wor­den dat de BVm in haar werk­zaam­he­den een maat­schap­pe­lijk belang moet nastre­ven of bevor­de­ren. Dit maat­schap­pe­lijk belang dient ook in de doe­l­om­schrij­ving van de sta­tu­ten opge­no­men te wor­den. De doe­l­om­schrij­ving mag de moge­lijk­heid van het doen van uit­ke­rin­gen van winst en/of reser­ves niet vol­le­dig uit­slui­ten. Op zeke­re hoog­te moet het winst­recht van aan­deel­hou­ders gewaar­borgd blij­ven. Het winst­recht blijft name­lijk “een wezen­lijk onder­deel van het aan­deel­hou­der­schap”.

De werk­zaam­heid van de BVm – wel­ke in over­een­stem­ming is met het doel van maat­schap­pe­lijk belang – dient opge­no­men te wor­den in de sta­tu­ten. In de con­text van de BVm-wet wor­den op basis van het Con­sul­ta­tie­do­cu­ment de vol­gen­de pun­ten (limi­ta­tief) als maat­schap­pe­lij­ke belan­gen beschouwd:

• wel­zijn
• cul­tuur
• onder­wijs, weten­schap en onder­zoek
• bescher­ming van natuur en mili­eu, daar­on­der begre­pen bevor­de­ring van duur­zaam­heid
• gezond­heids­zorg
• jeugd- en oude­ren­zorg
• ont­wik­ke­lings­sa­men­wer­king
• die­ren­wel­zijn
• reli­gie, levens­be­schou­wing en spi­ri­tu­a­li­teit
• de bevor­de­ring van de demo­cra­ti­sche rechts­or­de
• volks­huis­ves­ting
• men­sen­rech­ten
• arbeids­markt­par­ti­ci­pa­tie
• een com­bi­na­tie van de boven­ge­noem­de doe­len

Vol­gens het EZK is het van belang om enigs­zins een kader toe te voe­gen aan de term “maat­schap­pe­lijk”, om zo te voor­ko­men dat ieder wil­le­keu­rig doel als “maat­schap­pe­lijk” kan wor­den aan­ge­merkt. Het maat­schap­pe­lijk belang van het doel van de BVm moet iden­ti­fi­ceer­baar zijn.

Het EZK is voor­ne­mens om voor de doel­af­ba­ke­ning van wat een maat­schap­pe­lijk belang is, aan te slui­ten bij de cate­go­rie­ën van doe­len die van alge­meen nut wor­den beschouwd voor de ANBI-rege­ling. Het maat­schap­pe­lijk belang wordt ech­ter nog iets uit­ge­breid ten opzich­te van de cate­go­rie­ën van alge­meen nut – men­sen­rech­ten en arbeids­markt­par­ti­ci­pa­tie zijn name­lijk toe­ge­voegd.

 

Niet-nale­ving BVm-wet

Op het moment dat blijkt dat de sta­tu­ten geen doel van maat­schap­pe­lijk belang bevat­ten, zal de BVm-wet niet van toe­pas­sing zijn. Wan­neer de naam van een ven­noot­schap toch ‘BVm’ omvat, is zij in strijd met de Han­dels­naam­wet. Iede­re belang­heb­ben­de zal een ver­zoek in kun­nen die­nen bij de kan­ton­rech­ter om naams­wij­zi­ging te ver­zoe­ken. De nep-BVm kan daar­naast wor­den gestraft met een geld­boe­te van de twee­de cate­go­rie (EUR 4.350). Wan­neer er spra­ke is van ern­sti­ge mate van strijd met het sta­tu­tai­re doel, kan er zelfs ont­bin­ding van de BVm vol­gen.

 

Winst­be­leid

In eer­ste instan­tie wil­de het Minis­te­rie van EZK het winst­be­leid voor de BVm inste­ken door mid­del van een winst- en ver­mo­gens­klem. Na onder­zoek is het Minis­te­rie van EZK hier­van toch terug­ge­ko­men. Een winst- en ver­mo­gens­klem zou de maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­mers name­lijk te wei­nig bewe­gings­ruim­te geven om invul­ling te geven aan hun ver­ant­woor­de­lijk­heid als maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­mers. Het is de bedoe­ling dat bestuur­ders en aan­deel­hou­ders van de BVm meer vrij­heid krij­gen om de beno­dig­de afwe­gin­gen te maken over de winst­be­stem­ming en het doen van uit­ke­rin­gen. De BVm dient ech­ter wel het nastre­ven dan wel bevor­de­ren van het maat­schap­pe­lijk doel voor­op te stel­len – ook in de winst­be­stem­ming en op het moment dat zij over­gaat tot het doen van een uit­ke­ring. Het bestuur mag goed­keu­ring op een uit­ke­rings­be­sluit van de alge­me­ne ver­ga­de­ring wei­ge­ren, op het moment dat het meer dan gere­de twij­fel heeft of behoort te heb­ben dat de onder­ha­vi­ge uit­ke­ring de BVm belem­mert om het maat­schap­pe­lijk doel voor­op te stel­len. Daar­naast zijn de uit­ke­rings­tes­ten van arti­kel 2:216 van het Bur­ger­lijk Wet­boek van toe­pas­sing. Het bestuur zal daar­naast het voor­touw nemen in het opstel­len van een maat­schap­pe­lijk winst- en reser­ve­be­leid, wel­ke uit­ein­de­lijk door de alge­me­ne ver­ga­de­ring zal wor­den goed­ge­keurd. Op deze manier kan het winst- en reser­ve­be­leid voor ver­schil­len­de jaren wor­den vast­ge­legd, waar­door het voor betrok­ke­nen dui­de­lijk is hoe geld zal wor­den inge­zet om het maat­schap­pe­lijk doel na te stre­ven c.q. te bevor­de­ren.

De mees­te winst zal moe­ten terug­vloei­en naar de onder­ne­ming. Het maken van winst is onder­ge­schikt aan het maat­schap­pe­lijk doel voor de BVm. Het is daar­naast van belang om te benoe­men dat de BVm niet ver­plicht wordt om inves­te­rin­gen te doen ten behoe­ve van het maat­schap­pe­lijk doel. De con­ti­nu­ï­teit en de lan­ge­ter­mijn­be­lan­gen van de BVm mogen name­lijk niet wor­den geschaad.

 

Maat­schap­pe­lij­ke ver­slag­ge­ving

Micro- of klei­ne BVm’s (arti­kel 2:395a en 2:396 Bur­ger­lijk Wet­boek) zul­len ieder jaar een maat­schap­pe­lijk jaar­ver­slag moe­ten opstel­len, wat ver­vol­gens 7 jaar open­baar toe­gan­ke­lijk zal zijn. Mid­del­gro­te en gro­te BVm’s (arti­kel 2:395a en 2:396 Bur­ger­lijk Wet­boek) zul­len jaar­lijks maat­schap­pe­lijk ver­slag­leg­ging moe­ten afge­ven. Op deze manier dient de BVm inzicht te geven in de met de werk­zaam­he­den gere­a­li­seer­de maat­schap­pe­lij­ke waar­de over het afge­lo­pen jaar. Hoe deze ver­slag­ge­ving pre­cies moet wor­den inge­sto­ken moet nog nader wor­den bepaald door het Minis­te­rie van EZK.

 

Verder uitklappen voor: “Samenvatting”

Samen­vat­ting

Hier­bo­ven heb­ben we een aan­tal belang­rij­ke pun­ten van de aan­zet tot BVm-wet uit­een­ge­zet. Ken­mer­ken BVm(-wet) op basis van het Con­sul­ta­tie­do­cu­ment zijn dus:

• apar­te BVm-wet;
• BVm moet vol­doen aan boek 2 Bur­ger­lijk Wet­boek en wordt gekwa­li­fi­ceerd als een BV;
• Maat­schap­pe­lijk belang dat met het doel wordt nage­streefd of bevor­derd;
• Voor­op­stel­len van het bevor­de­ren / nastre­ven van het maat­schap­pe­lijk doel heeft de over­hand bij beslis­sin­gen omtrent de winst­be­stem­ming en aan­wen­den van ver­mo­gen;
• BVm mag haar eigen con­ti­nu­ï­teit en lan­ge­ter­mijn­be­lan­gen niet uit het oog ver­lie­zen;
• Maat­schap­pe­lijk jaar­ver­slag c.q. maat­schap­pe­lijk ver­slag­leg­ging.

 

Wat er over­blijft van gro­te lij­nen die zijn uit­ge­zet in het Con­sul­ta­tie­do­cu­ment na de con­sul­ta­tie­pe­ri­o­de en in het uit­ein­de­lij­ke wets­voor­stel is voor nu afwach­ten. Het Con­sul­ta­tie­do­cu­ment laat in ieder geval al de groei zien van het Minis­te­rie van EZK in zijn kijk op de BVm – een sim­pel voor­beeld is de insteek van het winst­be­leid van de BVm.

 

Verder uitklappen voor: “Wetsvoorstel”

Wets­voor­stel

Het is dus nog even wach­ten op het uit­ein­de­lij­ke wets­voor­stel. Om het feit dat de BVm er aan komt kun­nen we niet meer heen. Maar wan­neer? Dat is voor nu nog even afwach­ten. Geluk­kig zijn er nog ande­re alter­na­tie­ven waar de maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­mer naar uit kan wij­ken (indien gewenst) om de gewens­te (h)erkenning in de markt te krij­gen als maat­schap­pe­lij­ke onder­ne­mer. Denk hier­bij bij­voor­beeld aan de B-Corp, hier­voor ver­wij­zen we naar onder­staan­de blog dat wij eind vorig jaar heb­ben geschre­ven.

Wij zul­len de ver­de­re ont­wik­ke­lin­gen omtrent de BVm in de gaten hou­den en u hier­van op de hoog­te stel­len. Mocht u vra­gen heb­ben hier­om­trent, neem gerust con­tact met ons op.